Weer een zonsverduistering na zes jaar, de grote planeten in oppositie en de sterrenregen van augustus zonder enig maanlicht.
Wie deze zomer de sterren niet aanschouwt, mist iets. Met de infografiek “Astrohoogtepunten in de zomer van 2021” hebt u een handig overzicht van alle belangrijke hemelfenomenen, zodat u niets uit het oog verliest. Onder de grafiek vindt u enige toelichting bij de fenomenen.
Wij wensen u veel observatieplezier.
Juni
10/6 Gedeeltelijke zonsverduistering
De vorige gedeeltelijke zonsverduistering in Europa konden we op 20 maart 2015 aanschouwen. Toen bedekte de maan de zon voor wel 80 %. Op 10 juni vindt opnieuw een zonsverduistering plaats, die in Groenland en Noord-Canada ringvormig is, maar in Centraal-Europa slechts gedeeltelijk te zien is. Met de bedekkingsgraad van slechts enkele procenten maakt deze zonsverduistering een eerder onspectaculaire indruk. Hoe noordelijker u zich bevindt, des te hoger is de verduisteringsgraad. Zo schuift de maanrand gezien vanuit München slechts voor 6,3 % voor de zon, maar vanuit Hamburg wordt dit al 17,3 %. De verduistering begint voormiddag (afhankelijk van uw precieze locatie) rond 11.35 uur en eindigt rond 13.22 uur. Let op: Kijk enkel naar de zon door een geschikte zonnefilter, die u in onze onlineshop kunt verkrijgen.
Bedekkingsgraad op onze Astroshop-locaties:
Landsberg, Duitsland: 6,56%
Marseille, Frankrijk: 2,7%
Malaga, Spanje: 1,3%
Warschau, Polen: 9,9%
Hasselt/Genk, België: 14,9%
Aveiro, Portugal: 9%
Palermo, Italië: 0%
12/6 Maan bij Venus
Kort na zonsondergang verschijnt in het verre westen de tedere, groeiende maansikkel en de stralende Venus. Links daarboven ontdekt u de planeet Mars. Als u met een verrekijker observeert, brengt een korte diagonale ruk naar linksboven u bij de Bijenkorfcluster M44.
13/6 Maan bij Mars
Vandaag klimt de maan hogerop en houdt de planeet Mars gezelschap, die ze vanop een afstand van 1,8 graden passeert. Beide zijn de moeite om te observeren met uw verrekijker.
27/6 Juni-Boötiden
De meteorenzwerm Juni-Boötiden vindt zijn oorsprong in het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het aantal vallende meteoren is gering, maar varieert. Er zijn al jaren geweest waarin geen enkele meteoor werd gespot, maar er zijn ook jaren geweest met 100 vallende meteoren per uur. Net omdat deze meteoren u in spanning houden, loont het zich ze in het oog te houden.
27/6 Maan bij Saturnus
Wie de grote gasreuzen wil ontwaren, moet in juni nog tot middernacht geduld hebben. Saturnus bevindt zich momenteel in het sterrenbeeld Steenbok, de gehoornde berggeit die voor de ochtendschemering omhoog klimt langs de meridiaan naar de top van de hemel. Vandaag passeert de maan Saturnus vanop een afstand van ongeveer 9 graden.
29/6 Maan bij Jupiter
Op haar weg langs de ecliptica trekt de maan deze ochtend vanop ongeveer 5 graden onder Jupiter door. Het is interessant om de grote verschillen in helderheid tussen de maan, Jupiter, Saturnus en de helderste sterren waar te nemen.
Juli
8/7 Maan bij Mercurius
In de volgende dagen is Mercurius zeer diep aan de ochtendhemel zichtbaar. Bij een perfect zicht op de horizon kunnen we hem vanaf 4 uur duidelijk net boven een vlak landschap ontwaren. 2,5 graden daarboven houdt de smalle maansikkel hem gezelschap. Binnen twee dagen is het nieuwe maan.
12/7 Maan bij Venus en Mars
In de avondschemering al zorgen de maan en de beide planeten Venus en Mars voor een aantrekkelijk schouwspel. De duikende Leeuw lijkt wel naar de drie hemellichamen te willen happen. Door uw verrekijker kunt u de hemellichamen tegelijk in uw gezichtsveld bewonderen. Maar u hebt ook de mooie gelegenheid om een foto in de schemering te maken.
18/7 Pluto in oppositie
Pluto is een moeilijk zichtbare dwergplaneet en vormt een uitdaging voor grotere telescopen. Ooit de 9e planeet, maar in 2006 verloor hij die titel. Onze fascinatie voor dit buitenbeentje in ons zonnestelsel blijft echter goed en wel overeind. Indien u graag een blik werpt op Pluto, dan is tijdens zijn oppositie de beste gelegenheid. Het best kunt u een beroep doen op de besturing van uw GoTo-montering en een sterrenkaart erbij nemen om hem van de sterren in de achtergrond te kunnen onderscheiden.
Coördinaten voor de GoTo-besturing (23.59 uur MEZT): RK: 19u49m59s, DEC: -22°38′
19/7 Gouden Hendel
Een gouden hendel op de maan? Die bestaat wel degelijk, maar enkel tijdens een specifieke maanfase. Als een hendel gemaakt van licht verlicht hij de nacht op de maan, vlak naast de terminator. We aanschouwen het Mare Imbrium in de regio van de krater Sinus Iridum en van de Montes Jura. De zon komt hier aan de dag-nachtgrens op. Maar wanneer de krater nog in het duister ligt, hult de zon de cirkelvormig geordende bergtoppen van de Montes Jura in zonnelicht. Een gouden ring in de duisternis. Dit fenomeen is het best te zien tussen 18.00 uur en 21.30 uur MEZT.
20/7 Maan bij Antares
Vanavond is de maan ten oosten van de ster Antares te vinden. Hij is een rode superreus en schittert helder en met een rode gloed aan de nachtelijke hemel. Hij heeft een diameter die wel 700 maal groter is dan die van onze Zon en zou enkele planeten, inclusief onze Aarde, gewoonweg opslokken als hij op de plaats van onze vertrouwde ster zou staan.
21/7 Venus bij Regulus
Na zonsondergang kunt u bij een goed zicht op de horizon Venus aan de voet van het sterrenbeeld Leeuw spotten. Vlakbij vindt u de ster Alpha Leonis, beter bekend als Regulus. Vertaald betekent die naam trouwens “kleine koning” of “prins”. Wie nu aan de kleine Simba en de Leeuwenkoning moet denken, heeft het waarschijnlijk helemaal bij het juiste eind.
24/7 Maan bij Saturnus
Al voor middernacht verschijnt het sterrenbeeld Steenbok boven de horizon. Hij is eenvoudig te herkennen aan zijn schotelachtige vorm. Deze nacht trekt de maan onder Saturnus door vanop een afstand van 4,6 graden. Wanneer u Saturnus door uw verrekijker bekijkt, valt links ervan een 5,8 mag heldere ster op.
25/7 Maan bij Jupiter
Een dag na de ontmoeting met Saturnus vergezelt de maan Jupiter in het sterrenbeeld Waterman. Beide hemellichamen naderen elkaar deze nacht tot op 5,5 graden. Volgende maand staan beide gasreuzen in oppositie ten opzichte van de zon.
28/7 Delta-Aquariden
De Delta-Aquariden zijn een meteorenzwerm die uit het sterrenbeeld Waterman schijnt te komen. Met zijn 25 meteoren per uur is hij echter lang niet zo opvallend als de vallende sterren die in augustus te zien zijn. Aangezien de maanfase tamelijk gevorderd is, kunt u de meteorenzwerm enkel vóór de opkomst van de maan observeren.
Augustus
1/8 Jupiters maan Ganymedes bedekt Europa
Wanneer u na de opkomst van Jupiter een blik door uw telescoop werpt, hebt u zicht op twee van Jupiters manen, Europa en Ganymedes. Want net zoals een dubbelster staan ze vlak bij elkaar. Om 0.00 uur MEZT bedekt Ganymedes de iets kleinere Europa, hoewel slechts gedeeltelijk. Rond 2.00 uur MEZT volgen beide manen weer hun eigen weg.
2/8 Saturnus in oppositie
Vanwege de diep gelegen ecliptica was Saturnus in de afgelopen jaren steeds vlak boven de horizon te zien. In 2019 bereikte hij een hoogte van ongeveer 20 graden. Dit jaar kunnen we hem tijdens zijn oppositie op een hoogte van 24 graden waarnemen. Maar ook in de komende jaren zal Saturnus verder naar boven klauteren. Dat is positief, want hoe hoger zijn positie, des te minder hebben we met turbulentie in de atmosfeer te maken.
Op 2 augustus bereikt hij zijn oppositie en straalt met 0,1 mag helder aan de hemel. Zo vormt hij concurrentie voor de helderste sterren. Hij is te herkennen aan zijn geelachtige kleur en zijn rustige gloed. Zijn ringopening bedraagt 18 graden en we kijken vanuit het noorden op zijn ringenstelsel, waarin de Cassinischeiding duidelijk te herkennen is.
11/8 Maan bij Venus
Het is de moeite om de avondschemering van naderbij te bekijken: Diep in het westen straalt de heldere Venus en de smalle maansikkel vergezelt haar net erboven.
12/8 Perseïden
Verheug u alvast op de mooiste sterrenregen van het jaar. Dit jaar kunnen we de Perseïden in topvorm beleven. Want wanneer we de zwerm observeren, is er nieuwe maan en dus de hele nacht lang een duistere hemel. In de vroege uurtjes van 12 augustus bereikt de meteorenzwerm zijn hoogtepunt. Dan zijn er tot wel 100 vallende sterren per uur te zien, die met een snelheid van ongeveer 216.000 km/u door onze atmosfeer razen.
Het beste tijdstip om te observeren, ligt tussen 22.00 uur en 4.00 uur.
18/8 Mars bij Mercurius
Een extreem nauwe ontmoeting die enkel voor de ogen van ervaren waarnemers is bestemd: in de avondschemering van 18 augustus ontmoeten Mars en Mercurius elkaar slechts ongeveer 3 graden boven de horizon. De zon staat dan net onder de horizon.
20/8 Jupiter in oppositie
Al in de ochtendschemering ziet u Jupiter in het oosten verschijnen, met zijn helderheid van -2,8 mag een object dat niet te missen is. Maar de avondhemel heeft nog meer opvallende objecten te bieden: de maan en Saturnus staan vlak bij elkaar en de stralende Venus pronkt vlak boven de westelijke horizon.
Het is echter Jupiter die in de spotlights staat vannacht, want hij staat in oppositie ten opzichte van de zon en is de hele nacht lang zichtbaar. Hij is op dit moment ongeveer 600 miljoen kilometer van de aarde verwijderd en het licht heeft een goed halfuur nodig om tot bij ons te geraken. Zijn schijnbare diameter bedraagt 49”, zijn culminatie en dus zijn beste zichtbaarheid en hoogste punt bereikt hij om 1.14 uur MEZT.