De bladeren en prijzen vallen in de herfst!
Je vindt onze kleurrijke selectie speciale aanbiedingen hier in de winkel. Grijp ze nu!
De aanbieding is geldig van 23.09. tot 28.11.2024 en alleen zolang de voorraad strekt!
Berichten met tag 'informatieve-grafiek'
Astrohighlights in de zomer van 2020
May 27 2020, Marcus Schenk
Heldere kometen, fantastische vallende sterren in augustus en meerdere planeten in oppositie: de hemel in de zomer van 2020 bulkt van de astronomische delicatessen.
In juni al kunt u twee interessante kometen bewonderen: C/2020 F8 SWAN en C/2017 T2 PanSTARRS. De eerste verschijnt afwisselend aan de zuidelijke en noordelijke sterrenhemel en de tweede schittert hoog aan de hemel als circumpolair object. T2 PanSTARRS loont zich als u een telescoop gebruikt – en u kunt hem zelfs in een uitstekende positie vlak naast een welbekende ster ontdekken. Meer daarover in de onderstaande tekst.
Wij wensen u uren observatieplezier vol spanning.
Juni
1 juni: komeet SWAN
Het voorjaar van 2020 kende talrijke kometen. Een van de aantrekkelijkste exemplaren met een hoge helderheid is de komeet C/2020 F8 SWAN. In het voorjaar vertoefde hij aan de zuidelijke hemel, hij klom pas eind mei over de horizon en nu is hij ook aan de noordelijke hemel te zien.
4 juni: Mercurius grootste oostelijke elongatie
Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke elongatie, die in deze constellatie 23 graden bedraagt. Aan de avondhemel kunt u hem vlak boven de noordwestelijke horizon zien. Wanneer u hem door een telescoop observeert, ziet u de planeet die bijna voor de helft belicht is.
5 juni: maansverduistering in de bijschaduw
Vanavond wordt de Maan voor ongeveer 50% in de bijschaduw van de Aarde ondergedompeld. Zo vindt er een verduistering in de bijschaduw plaats, die weliswaar astronomisch interessant is, maar visueel gezien niet zo spectaculair, aangezien de Maan slechts minimaal verduisterd wordt.
Het begin, rond 19.45 uur MEZT (17.45 uur UT), kunnen we nog niet volgen, omdat de Maan zich nog onder de horizon bevindt. Om 21.24 uur MEZT, op het moment van de maximale verduistering, ontdekken we haar vlak boven de zuidoostelijke horizon. Vanaf nu kunnen we het verdere verloop mee volgen tot de Maan om 23.04 uur MEZT weer uit de bijschaduw tevoorschijn komt.
5 juni: komeet PanSTARRS
Nog een interessante komeet die in ieder geval een mooie foto waard is: C/2017 T2 PanSTARRS. Hij werd op 1.10.2017 ontdekt en trekt sindsdien in een parabolische baan rond de Zon.
Momenteel heeft hij een helderheid van 8 mag en kunt u hem ook door kleine telescopen en grote verrekijkers waarnemen. Op 5 juni bevindt hij zich op een afstand van 1 graad van de heldere ster Dubhe van de Grote Beer. U vindt hem dus zeer eenvoudig met elke telescoop en een groothoekoculair of met een grote verrekijker.
9 juni: Maan bij Jupiter en Saturnus
Een zeldzaam, maar mooi schouwspel: aan het begin van de tweede helft van de nacht verschijnen de Maan, Jupiter en Saturnus samen boven de zuidoostelijke horizon. Beide planeten bevinden zich op een afstand van slechts 3 en 4 graden van onze natuurlijke satelliet en samen vormen ze een mooi trio. Rechts daarvan vinden we het sterrenbeeld Boogschutter met zijn zomerse deepsky-objecten en links zien we Steenbok.
13 juni: Maan bij Mars
Vanaf ongeveer 3.00 uur MEZT zijn we getuigen van een ontmoeting tussen Mars en de Maan op een hoogte van slechts 10 graden boven de horizon. Een mooi schouwspel: maar wie is de geheimzinnige bezoeker? Bijna onzichtbaar voegt de planeet Neptunus zich erbij, die we met de verrekijker net geen 1,5 graden boven Mars ontdekken.
19 juni: Maan verduistert Venus
Dit gebeurt zeer zelden: de Maan schuift vandaag voor Venus en verduistert haar. Dit tafereel vindt echter overdag plaats. Betekent dat misschien dat u het niet kunt zien? Toch wel, maar deze vertoning is eerder iets voor gevorderde hobby-astronomen. Om 9.55 uur MEZT (7.55 uur UT) schuift de Maan met zijn dunne sikkel voor Venus. Let op: de Zon bevindt zich ongeveer 20 graden ten oosten hiervan! Kijk nooit met het blote oog of met een optisch instrument naar de Zon.
27 juni: Juni-Boötiden
De meteorenzwerm van de Juni-Boötiden vindt zijn oorsprong in het sterrenbeeld Ossenhoeder. Het aantal vallende meteorieten is laag, maar variabel. We kenden al jaren waarin geen enkele meteoor werd gespot, maar andere jaren pronkten met wel 100 vallende meteorieten per uur. Omdat deze meteoren het spannend houden, loont het om wat beter te kijken.
Juli
5 juli: Maan bij Jupiter en Saturnus
Na het einde van de schemering verschijnen in het zuidoosten beide grote planeten Jupiter en Saturnus, die met een helderheid van -2,7 en 0,1 mag in de spotlights staan. Deze nacht voegt de sterk belichte Maan zich bij dit gezelschap, want gisteren was het nog volle maan.
8 juli: Venus maximale helderheid
Venus vertoeft momenteel in het sterrenbeeld Stier en in de Hyaden-sterrenhoop. Ze is voor slechts 30% belicht, maar straalt met een helderheid van -4,4 mag, de hoogste helderheid tot nu toe in dit jaar.
12 juli: Maan bij Mars
Vandaag ontmoeten Mars en de Maan elkaar op een afstand van ongeveer 2,5 graden.
Beiden bevinden zich in het sterrenbeeld Walvis aan de grens met Vissen en verschijnen na middernacht. In de schemeringsfase bevinden ze zich 30 graden boven de horizon. Hun meridiaan bereiken ze niet, omdat de Zon dan al lang opgekomen is.
12 juli: Venus bij Aldebaran
Het is een bijzonder schouwspel wanneer een heldere planeet langs een heldere ster voorbijtrekt. Zulke taferelen zijn zeer opvallend en mooi om waar te nemen. Op 12 juli trekt Venus op een afstand van slechts 0,5 graden langs de heldere ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier. Dit zou de dichtste ontmoeting zijn tussen een planeet en Aldebaran in deze eeuw.
14 juli: Jupiter in oppositie
Al tijdens de schemering komt Jupiter in het zuidoosten op en is als zeer helder hemellichaam te herkennen. Vandaag staat hij in oppositie ten opzichte van de Zon en kunt u hem de hele nacht lang bewonderen. Hij is nu 619 miljoen kilometer van de Aarde verwijderd en het licht heeft iets meer dan een halfuur nodig om ons te bereiken. Zijn schijnbare diameter bedraagt 47 boogseconden, zijn meridiaandoorgang vindt plaats om 1.25 uur MEZT (23.25 uur UT), wanneer hij het best zichtbaar is.
16 juli: Pluto in oppositie
De voormalige planeet, nu een dwergplaneet, staat in oppositie en schittert met een helderheid van 14,2 mag. Het is een uitdaging om hem met de telescoop op te sporen, wat overigens enkel lukt met een nauwkeurige kaart aan uw zijde. Pluto bevindt zich tijdens deze dagen tussen Saturnus en Jupiter, waarvan hij slechts 2 graden westelijk (links dus, stemt overeen met de middelste Telrad-cirkel) te vinden is.
17 juli: Maan bij Venus
Een aantrekkelijk uitzicht op de ochtendhemel: vandaag ontmoeten Venus en de zeer smalle, bijna 26 dagen oude Maansikkel elkaar in het sterrenbeeld Stier, in de buurt van de ster Aldebaran.
21 juli: Saturnus in oppositie
Juli is de maand van de opposities. Vandaag op het programma: Saturnus. Met 0,1 mag licht hij aanzienlijk zwakker op dan zijn prominente collega Jupiter. Maar Saturnus kan dan weer met zijn prachtige ring overtuigen, die wijd open staat en waarvan we in bovenaanzicht kunnen genieten.
22 juli: Mercurius grootste westelijke elongatie
In juni bevond Mercurius zich nog op zijn grootste oostelijke elongatie, en nu alweer op zijn grootste westelijke elongatie. Dat betekent dat hij nu aan de ochtendhemel pronkt, want hij gaat voor de Zon op. Vanaf 4.30 uur MEZT (2.30 uur UT) zou u hem ongeveer 3 graden boven de horizon moeten kunnen ontdekken. De Zon bevindt zich op dat moment 8 graden onder de horizon.
28 juli: Delta-Aquariden
Het laatste tafereel in deze maand: de Delta-Aquariden. Dat zijn vallende sterren die uit de regio rond het sterrenbeeld Waterman lijken te komen, met een maximaal aantal van 25 per uur. U kunt best tot na middernacht wachten om ze te observeren, wanneer de Maan al is ondergegaan.
Augustus
1 augustus: Maan bij Jupiter
Vandaag ontmoet de 12 dagen oude en bijna volle Maan Jupiter.
9 augustus: Maan bij Mars
Deze ochtend komt de Maan de planeet Mars tegemoet tot op een afstand van 2,75 graden. Terwijl Mars al in het sterrenbeeld Vissen staat, overschrijdt de Maan morgen pas de grens van Walvis naar Vissen.
12 augustus: Perseïden
Het absolute hoogtepunt elk jaar in augustus: de stortvloed aan vallende sterren van de Perseïden. In deze nacht kunnen we tot wel 100 meteoren per uur waarnemen, maar enkel zolang de Maan geen roet in het eten gooit. Dit jaar kunnen we enkel tijdens de eerste helft van de nacht ongestoord observeren zonder haar. Rond 0.30 uur MEZT (22.30 UT) komt ze op boven de horizon, licht ze alles op en worden de zwakke Perseïden door het maanlicht opgeslokt.
13 augustus: Venus grootste westelijke elongatie
Venus verkleedt zich vandaag als ster aan de ochtendhemel en bevindt zich vandaag op haar grootste westelijke elongatie met een afstand van 45 graden tot de Zon. Wanneer u Venus door uw telescoop observeert, is ze voor de helft belicht.
13 augustus: Maan bij Hyaden
De Maan staat in het sterrenbeeld Stier in de buurt van de Hyaden-sterrenhoop.
15 augustus: Maan bij Venus
Wie in de vroege uurtjes naar de hemel kijkt, kan Venus in de buurt van de smalle Maansikkel ontdekken. Beiden staan in het sterrenbeeld Tweelingen.
28 augustus: Maan bij Jupiter en Saturnus
Deze avond ontmoeten de Maan, Jupiter en Saturnus elkaar in het sterrenbeeld Boogschutter. Het trio is links naast het bekende asterisme van de Theepot te zien. Indien u ook vandaag niet aan deepsky-observatie kunt doen: wat denkt u van een rondgang langs de kraters van de Maan met als kers op de taart het uitzicht op de twee heersers van ons planetenstelsel?
Informatieve grafiek: Hoogtepunten in de nachtelijke hemel deze zomer 2019
June 4 2019, Marcus Schenk
Zomer en warme temperaturen: nu de winter achter ons ligt, komen opnieuw vele mensen buiten om een blik op de sterren te werpen. Maar helaas wordt het ook later donker, en vliegensvlug weer licht enkele uren later. Optimaal gebruikmaken van de donkere uurtjes is dus de boodschap. Want wanneer de Melkweg in de zomer aan de hemel opduikt, is er heel wat te ontdekken.
De nieuwe, informatieve astronomische grafiek “Hoogtepunten in de nachtelijke hemel” toont u in één oogopslag wat er te gebeuren staat in de maanden juni tot augustus. Inclusief een korte beschrijving van de gebeurtenissen.
5.6. Maan nabij Mars
Slechts twee dagen na de nieuwe maan staat de fragiel uitziende, smalle maansikkel aan de nog schemerige avondhemel. Ongeveer 2,5 graden verder naar rechts vindt u de 1,7 mag heldere Mars die zich onopvallend aan de hemel beweegt.
10.6. Jupiter in oppositie
U kunt nu de grootste planeet in het zonnestelsel de hele nacht lang observeren. Jupiter staat deze maand in oppositie, en dus genieten we nu van de beste observatieperiode. De gasreus heeft een helderheid van -2,6 mag en is 640 miljoen kilometer van ons verwijderd. Wanneer de nacht valt, verschijnt de planeet in het zuidoosten boven de horizon. Later wint hij snel aan helderheid en wordt steeds zichtbaarder. Om 1:15 uur MEZT bereikt Jupiter zijn hoogste punt en is bijzonder goed zichtbaar.
18.6. Mercurius half verlicht
Mercurius bereikt zijn dichotomie. Dit is een fase waarin hij voor de helft verlicht is. Net zoals de maan of Venus vertoont Mercurius meerdere fasen.
18.6. Mercurius nabij Mars
Kort nadat de eerste helft van de maand voorbij is, vindt er een zeer mooie gebeurtenis plaats: Mercurius en Mars komen zeer dicht bij elkaar te staan. Onze binnenste planeet passeert Mars op een afstand van slechts een halve maandiameter, 13 boogminuten van elkaar verwijderd. Deze gebeurtenis vindt net boven de westelijke horizon plaats om 21:30 uur MEZT. De beste manier om beide planeten te observeren, is met een verrekijker.
19.6. Maan nabij Saturnus
Deze constellatie vindt plaats in de tweede helft van de nacht en kan worden gevolgd tot zonsopgang. Onze maan en Saturnus naderen elkaar met een minimale afstand van ongeveer 2° 50′.
24.6. Mercurius op grootste oostelijke elongatie
Mercurius verlaat geleidelijk aan de avondhemel, maar is nog steeds zichtbaar en kan in het begin van de maand met het blote oog worden gevonden. In de tweede helft van de maand wordt het moeilijker om hem op te sporen, omdat hij dan zo zwak is dat alleen een verrekijker kan helpen. Toch bereikt hij op 24 juni zijn grootste elongatie van 25° ten opzichte van de zon. Mercurius vertoont zich als een bijna half verlichte schijf met een formaat van 8″. Zoek Mercurius met een goede verrekijker vanaf ongeveer 22:00 uur MEZT op.
2.7. Totale zonsverduistering in Chili
In Zuid-Amerika wordt de zon steeds donkerder. De schaduw van de zonsverduistering komt uit de richting van de Stille Oceaan en zweeft boven Chili met een totale duur van 2:30 minuten. Later trekt de schaduw verder boven Argentinië. De zon staat relatief laag bij deze verduistering, wat prachtige landschapsfoto’s met de verduisterde zon mogelijk maakt.
5.7. Noctilucente wolken
Nu in juli kunt u ze zien: de lichtende nachtwolken. Wanneer de zon zich in de zomer tussen 6° en 16° onder de horizon bevindt, verlicht ze soms extreem dunne wolken op een hoogte van ongeveer 80 kilometer. Deze wolken zweven zelfs zo hoog dat ze zich in de mesosfeer van onze atmosfeer bevinden. Het is dan al lang nacht voor ons. Alleen deze wolken vangen nog een beetje zonlicht op, waardoor we blauwwitte wolken waarnemen die bij daglicht onzichtbaar zijn.
9.7. Saturnus in oppositie
Op dit moment hebben we het probleem dat veel planeten in de ecliptica erg zuidelijk gelegen zijn en hoogtes aan de hemel bereiken die niet goed zichtbaar zijn. Daarom hebben we onvermijdelijk met luchtturbulenties te maken. Toch is Saturnus de moeite waard om te observeren, ook al klimt hij maar tot een hoogte van 18°. Op 9 juli bereikt hij zijn oppositiepositie en straalt met 0,1 mag fel aan de hemel. Zo concurreert hij met de helderste sterren en herkennen we hem aan zijn geelachtige kleur en rustige gloed die verschilt van de schittering van de sterren. Op die manier spoort u Saturnus meteen op en kunt u hem al met een kleine telescoop probleemloos bewonderen. De ringopening bedraagt 24° en we kijken vanuit het noorden naar het ringenstelsel, waarin we gemakkelijk de Cassinischeiding kunnen herkennen.
14.7. Pluto in oppositie
Pluto is een nauwelijks zichtbare dwergplaneet die vroeger als volwaardige planeet werd beschouwd en nauwelijks van een ster verschilt. Tenminste indien men geen kaart bij de hand heeft. Toch is het de moeite waard om met een grotere telescoop naar dit hemellichaam te kijken dat aan de rand van ons zonnestelsel is gesitueerd. Coördinaten voor de GoTo-bediening: RA: 19h33m40s, DEC: -22°07′.
16.7. Gedeeltelijke maansverduistering
In januari moesten we de kou trotseren, maar niet vandaag. Want deze gedeeltelijke maansverduistering kunnen we dankzij de zomerse temperaturen op een aangenaam moment waarnemen. Het wordt interessant voor ons om 22:01 uur MEZT, op dit moment verplaatst de maan zich in de kernschaduw van de aarde. In de loop van de avond wordt hij bedekt voor wel 66% voordat de kernschaduw weer wegvalt en uiteindelijk om 1:00 uur MEZT verdwijnt.
20.7. 50 jaar maanlanding
Vandaag 50 jaar geleden keek de hele wereld naar de maan. Naar drie astronauten, pioniers van de mensheid, die het grootst denkbare avontuur trotseerden. Apollo 11 vloog naar de maan en Neil Armstrong was de eerste mens die een vreemd hemellichaam betrad. Laten we deze gebeurtenis vieren, herdenken en ook vandaag opnieuw naar de maan kijken. Misschien zelfs naar de Mare Tranquilitatis, het voormalige landingsgebied van deze gedurfde missie.
29.7. Delta-aquariden
Een kleine meteorenzwerm in het sterrenbeeld Waterman die we na middernacht goed kunnen observeren. De aarde doorkruist kleine stofdeeltjes die opbranden en lichtgevende verschijnselen worden bij het betreden van de aardatmosfeer. U kunt 20-25 vallende sterren per uur verwachten indien u een donkere observatieplaats opzoekt.
9.8. Maan nabij Jupiter
Net als in juli komen de maan en Jupiter elkaar vandaag opnieuw tegen. Als het donker wordt, staan ze dominant en helder aan de hemel boven de zuidelijke horizon.
10.8. Mercurius op grootste westelijke elongatie
Mercurius bevindt zich op dit moment op zijn grootste elongatie van 19° ten opzichte van de zon. Voorheen was Mercurius een object aan de avondhemel, maar vanaf vandaag kunnen we hem ongeveer tien dagen lang spotten aan de ochtendhemel. Op de 10de klimt Mercurius om 4:30 uur omhoog, vervolgens verdwijnt hij in de mist, klimt nog hoger en rond 4:50 uur maken we een goede kans om hem aan de hemel te zien.
12.8. Maan nabij Saturnus
We hebben bijna een volle maan, dus de hemel is helder verlicht. Maar Saturnus is duidelijk zichtbaar en bevindt zich slechts 5° verderop. Als we onze ogen wat meer naar rechts laten dwalen, ontmoeten we ook Jupiter een paar graden hoger.
12.8. Perseïden
Elk jaar kijken we uit naar de mooiste vallende sterren van het jaar: de Perseïden. In de vroege uren van 12 augustus bereikt de meteorenzwerm zijn hoogtepunt. Er zijn wel tot 100 vallende sterren per uur, die met een ongelooflijke snelheid van ongeveer 216 000 km/u door onze atmosfeer razen. Het hoogtepunt vindt plaats tussen 22:00 uur en 4:00 uur. Helaas zal de bijna volle en te heldere volle maan dit jaar roet in het eten gooien, waardoor we alleen de heldere vallende sterren zullen zien. Het is het beste om een plekje te zoeken waar de maan u niet direct verblindt. Deze meteorenzwerm hebben we te danken aan de komeet 109P/Swift-Tuttle, die een deel van zijn massa verloor op zijn baan rond de zon. Telkens wanneer de aarde in augustus de baan van de oorspronkelijke komeet kruist, scheren de Perseïden langs de hemel.
23.8. Maan bedekt de Hyaden
Helaas kunnen we pas in de ochtenduren een interessante occultatie van de ster 61 Tau door de maan observeren. Zulke occultaties van de Hyaden-sterrenhoop zijn vooral interessant omdat hij veel heldere sterren bevat en we soms zelfs meerdere occultaties kunnen zien. Om 4:40 uur MEZT nadert de maan met haar verlichte kant en knipt de 3,7 mag heldere ster uit. Iets langer dan een uur verstopt de ster zich achter de maan. Om 6:00 uur MEZT verschijnt ze plotseling weer uit het niets. Belangrijk: richt uw telescoop een paar minuten van tevoren op de maan om er zeker van te zijn dat u het juiste moment niet mist.
27.8. Maan bedekt Delta Geminorum (Wasat)
De maan is in de laatste dagen naar het volgende sterrenbeeld gemigreerd en staat op het punt de nieuwe maanfase in te gaan. Voor zonsopgang bedekt hij een zeer heldere ster: dit keer de dubbelster 55 Gem in het sterrenbeeld Tweelingen. De maan nadert met haar verlichte kant, die nog slechts een dunne sikkel aan de hemel vormt. Om 5:50 uur MEZT is het dan zover: de ster verdwijnt achter de maan en duikt ongeveer een uur later om 6:40 uur MEZT weer op. Maar op dit tijdstip is de schemering al lang komen opzetten. De hemel is helder en dus is het moeilijk te zien door de telescoop wanneer de ster weer tevoorschijn komt.